Standpunten
Afvalstoffenbelasting
In 2015 is in Nederland de afvalstoffenbelasting ingevoerd op verbranden en storten. In het belang van een gelijkwaardig speelveld heeft de Vereniging Afvalbedrijven vanaf het begin gepleit voor eenzelfde heffing op Nederlandse restafval dat wordt geëxporteerd en in het buitenland wordt verbrand of - als sorteerresidu - wordt gestort. Dit voorkomt weglekken van recyclebaar afval en restafval naar het buitenland, terwijl het daar op een laagwaardiger niveau wordt verwerkt. Wij zijn tevreden dat deze bepleite ‘buitenlandheffing’ in 2019 is ingevoerd.
Behalve als extra bron van inkomsten voor de staatskas, heeft de overheid met de afvalstoffenbelasting de intentie het belastingstelsel te vergroenen. De belasting moet scheiden en recyclen bevorderen waardoor de hoeveelheid restafval afneemt.
Van vergroenen is echter niet altijd sprake. De Nederlandse sorteer- en recyclingindustrie betaalt immers mee aan de afvalstoffenbelasting. Bij sorteer- en recyclingprocessen komen residustromen vrij, die moeten worden gestort of verbrand. Niet alleen stijgen daardoor de prijzen, ook wordt het fiscaal aantrekkelijk om recyclebare stromen naar het buitenland te sturen. Verder worden hernieuwbare grondstoffen hiermee duurder dan primaire grondstoffen, wat een averechts effect heeft op de circulaire doelstellingen.
De importheffing die het kabinet per 2020 heeft ingevoerd versterkt dit effect. Door een drempel op de import op te werpen, is dat kans groot dat het afval in het land van herkomst wordt gestort. Daarbij komt methaan vrij, wat beduidend schadelijker is dan CO₂ (1 ton methaan staat gelijk aan 25 ton CO₂). Ook de CO2-heffing die in 2021 wordt ingevoerd, maakt de setor niet duurzaam. Afvalenergiecentrales kunnen hun eigen productieproces niet efficiënter inrichten om minder CO2 te produceren. AEC’s hebben immers weinig tot geen invloed op het restafval dat ze ontvangen. Wel kunnen ze bijdragen aan vermeden emissies in de keten. Door elektriciteit, warmte en CO2 uit de sector te benutten bij productieprocessen van derden, wordt bespaard op energieopwekking door fossiele brandstoffen. Lees meer hierover bij ons standpunt over CO2-emissiehandel / CO2-heffing.
