Artikel - 7 oktober 2019

‘Jullie werk heeft echt impact’

Afvalconferentie 2019 over trots en ontmoeting

Tijdens de Afvalconferentie op 2 oktober 2019 recht de sector de rug. De afvalsector is trots en wil graag meer erkenning. Dat stellen de meer dan 220 bezoekers, allemaal afvalprofessionals, in Amersfoort. De sprekerslijst levert een inspirerende dag op. Over impact, kansen, roeping en zingeving.

“Wie is er trots op de afvalsector?” vraagt dagvoorzitter Mark Beumer, onder meer van het duurzaamheidsnieuws op BNR Nieuwsradio, bij aanvang van de Afvalconferentie 2019 aan de zaal. Nagenoeg alle handen gaan de lucht in. Gepaste trots, thema van vandaag, is volgens Ruud Sondag op zijn plaats. Vroeger was hij CEO van Van Gansewinkel, nu van energiebedrijf Eneco. Als keynote speaker legt hij het gezelschap klinkende cijfers voor: 80 procent recycling, 60 procent broeikasgasreductie en 20 procent van alle hernieuwbare energie. “Dat wordt door jullie sector geleverd.”

(foto's: Robert Goddyn Photography)

Ruud Sondag (CEO Eneco, voormalig CEO Van Gansewinkel):

‘Zoek actief de samenwerking met andere schakels in de keten, en verleng die keten ook.’

Veranderende wereld

De Afvalconferentie is zoals elk jaar een samenwerking van de Vereniging Afvalbedrijven en de NVRD. De zitbanken en lampen op het podium zijn in bruikleen van een lokaal kringloopbedrijf. Sondag refereert in zijn toespraak aan een afvalcongres 22 jaar terug. Veel is ondertussen veranderd, stelt hij vast. “Klimaat, circulariteit en energietransitie staan nu wereldwijd op de politieke agenda. Investeerders kijken verder dan financiële rendementen.” De veranderende wereld biedt volgens hem enorme kansen voor de afvalwereld. Sondag schetst een sector die over tien jaar volop eigen producten maakt, kwaliteit levert, verfijnder scheidt en internationaler opereert. “Zoek daarbij actief de samenwerking met andere schakels in de keten, en verleng die keten ook”, aldus Sondag.

Innoveren

Hij haalt de discussie rond AEB Amsterdam aan en hekelt de plannen voor een importheffing op afval. Contraproductief, vindt hij dat. “Dan gaan landen elders meer storten. Laten we onze hoogwaardige capaciteit gebruiken om op Europese schaal bij te dragen aan CO₂-vermindering.” Zijn advies aan de zaal: innoveren, investeren en internationaliseren, waarbij hij innoveren minstens zes keer herhaalt.

Ruben van Zwieten (dominee):

‘Verbeeldingskracht zet mensen aan het denken. Het leidt tot samenwerkingen en verbindingen waar we nog niet aan hadden gedacht.’

Draait om roeping

De tweede spreker is een dominee. Ruben van Zwieten staat bekend als ‘de predikant van de Zuidas’. In zijn betoog gaat hij terug naar de kern, naar de essentie van werken, namelijk je roeping. In zijn ‘huis voor ontmoeting en inspiratie’ op de Zuidas komt hij ze dagelijks tegen: mensen die zich vastklampen aan bedrijfskundetaal. “Procestaal als klankborden, opschalen, piketpaaltjes slaan, uitrollen, een out-of-the-box-sessie”, somt hij op. Onschuldig is het niet, vindt hij, “want de taal die je spreekt is de werkelijkheid die je schept.”

Taal van verbeelding

Van Zwieten hoort liever de taal van de verbeelding. Die van de poëzie, creativiteit en verbeeldingskracht. “Niet alleen de analytische linker-, maar ook de rechterhersenhelft. Verbeeldingskracht zet mensen aan het denken. Het leidt tot samenwerkingen en verbindingen waar we nog niet aan hadden gedacht.” Hij haalt Albert Einstein aan: Logic will get you from A to B. Imagination will take you everywhere. “U heeft een roeping”, besluit Van Zwieten. “Sta op, ga aan de slag en leg verbanden tussen uw hersenhelften. Dan is voor deze industrie het beloofde land dichterbij dan we dachten.”

(foto's: Robert Goddyn Photography)

Ontmoeting

Ontmoeting - Van Zwietens missie in de Zuidas - is het andere onderwerp van vandaag. De Afvalconferentie is van oudsher dé ontmoetingsplek voor de Nederlandse afvalsector. Tijdens de pauzes, het diner en in de wandelgangen weet de beroepsgroep elkaar te vinden. Deze editie doet er een schepje bovenop. “Bij het aanmelden kon iedereen aangeven wie hij of zij wil ontmoeten”, zegt dagvoorzitter Beumer. “Die mensen zijn er: ze lopen hier vandaag rond. De deelsessies zijn uitgekozen op basis van jullie voorkeuren.”

Plastic Pact

Zeven organisaties doen in de deelsessies hun verhaal. Grootste animo blijkt te zijn voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Reinier Guijt van IenW mag zelfs twee keer aantreden. Zijn sessie gaat in op plastic afval. “In de wereld zijn we best goed bezig. In Nederland recyclen we 45 procent van ons plastic afval, wereldwijd is dat 9 procent”, vertelt Guijt. Het ministerie wil samen aan de bak. Overheden, supermarkten, verpakkende bedrijven, recyclers, sorteerders en vele andere partijen: binnen het Plastic Pact NL hebben ze met elkaar afspraken gemaakt. “We streven onder meer naar 70 procent recycling en 20 procent minder plasticgebruik. Inmiddels schalen we onze gezamenlijke aanpak binnen Europa op.”

Uniformiteit

Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zet in op samenwerking. In zijn deelsessie toont Mark van Waas een foto van een KOMO-afvalzak. “Dit is ons bekendste product, al uit 1948”, zegt hij. Het keurmerk illustreert volgens hem de kracht van de VNG: gemeenten bij elkaar brengen en zorgen voor uniformiteit, zodat de burger weet waar hij aan toe is. Juist dat ontbreekt momenteel, stellen meerdere mensen uit de zaal. “Nederland bestaat uit een lappendeken van inzamelingmethoden”, stelt een aanwezige vast. Van Waas erkent het probleem: “De gemeentelijke beleidsvrijheid maakt het lastig. We werken toe naar meer uniformiteit, maar gemeenten geven zelf invulling aan hun afvalbeleid.” Duidelijkheid voor de burger komt in meer sessies aan de orde, onder meer bij Nedvang en Rijkswaterstaat. Voor de wirwar aan pictogrammen is sinds kort een oplossing voorhanden. “Voor alle afvalstromen zijn nu uniforme pictogrammen beschikbaar.”

Erkenning

De VNG maakt namens gemeenten een vuist in Den Haag. In de top-20 belangenorganisaties prijkt de organisatie bovenaan. “We hebben korte lijnen met de minister”, vertelt Van Waas. Wat opvalt is dat de afvalsector ontbreekt in de top-20. De sector voelt zich in Den Haag niet altijd gehoord. “Ik proef onwelwillendheid in Den Haag ten aanzien van de sector”, zegt een vragensteller tijdens de plenaire discussie. Sondag herkent dat. Nu hij als CEO van Eneco bij de minister binnenstapt, merkt hij het verschil. “Energie heeft veel meer aanzien dan afval.” De erkenning moet de afvalsector afdwingen. “Hou op met dat Calimero-gevoel. Wees trots en breng dat over. Trek erop uit. Jullie werk heeft echt impact. Er is nog een lange weg te gaan. De kennis en ervaring zit in deze zaal.”