Oproep aan kabinet: maak plastic circulair

Er moet in Nederland en in Europa meer gebruikt plastic worden ingezet in nieuwe producten. De huidige aanpak schiet tekort en verzwakt onze kunststofketen, waardoor groene groei, circulaire doelen en meer autonomie niet gehaald worden. Daarom hebben partijen in de plasticketen zich verenigd en roepen zij het kabinet op: help ons om plastic circulair te maken.

De Nederlandse plastic productie-, verwerkings- en recyclingsector verkeert in zwaar weer: hoewel de consumptie van plastic stijgt, daalt de productie van plastic en gaan veel recyclingbedrijven failliet. De markt voor circulair plastic kan niet concurreren met goedkoop, nieuw plastic uit China en de Verenigde Staten. Het is tekenend dat sinds 2006 het marktaandeel van Europa in de wereldwijde productie van plastics bijna is gehalveerd, van 22 naar 12 procent[1]. Dat terwijl de ambities hoog zijn om investeringen in circulair plastic mogelijk te maken en zo ‘groene groei’ te realiseren.

In een gezamenlijke petitie roepen de Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK), Plastics Europe, Vereniging Afvalbedrijven, Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) en VNO-NCW op om het ingezette beleid te herzien. De huidige aanpak - met nationale koppen zoals een plastic normering en heffing - dreigt de plasticketen verder te verzwakken, met een krimp van tot wel 40 procent van onze plastic maakbedrijven[2]. Bovendien worden belemmeringen voor investeringen niet snel genoeg opgelost. De ondertekenaars vragen om een integrale aanpak, in de vorm van een gezamenlijk Circulair Plastic Akkoord met alle betrokken ministeries en de spelers in de keten.

Wat vragen we?

De basis voor een duurzame plasticketen ligt in Europa en in Europees productbeleid. Daar moeten de afspraken worden gemaakt over het toepassen van in Europa geproduceerd circulair plastic. Door dit goed te regelen in de Clean Industrial Deal voorkomen we de verdere toename van import uit bijvoorbeeld China, en zorgen we voor een Europese marktvraag naar circulaire producten. Het aandeel circulair plastic in verpakkingen, bouwonderdelen en automotive wordt dan steeds groter. In Nederland kunnen we ondertussen de randvoorwaarden creëren om meer grondstoffen uit afval beschikbaar te krijgen, vergunningverlening rond ‘einde afval’ te versnellen en nieuwe recyclingtechnologieën te stimuleren.

Nederlandse plasticketen in goede positie voor ‘groene groei’

Mede dankzij de plasticindustrie speelt ons land een vooraanstaande rol in materiaalonderzoek en procestechnologie. Ook op het gebied van inzamelen en recyclen van plastic afval horen onze ondernemingen tot de koplopers in Europa. De plasticindustrie staat in de startblokken om miljarden te investeren in innovatie en technologie voor circulair produceren, sorteren, recyclen en verwerken van ingezameld plastic. Hulp is nú nodig om die investeringen hier in Nederland te laten vallen. Als we daarin slagen, kunnen we zorgen voor een versnelling van de circulaire samenleving, een forse CO₂-reductie in Nederland én versterken van onze strategische autonomie. Tegelijkertijd maken we onze productieketens voor plastic duurzaam en toekomstbestendig.

[1] Plasticproductie zakt harder in dan verwacht - Plastics Europe NL en The Circular Economy for Plastics – A European Analysis 2024

[2] CE Delft (2023) Effecten plastichub op productieverliezen polymerenbelasting en CE Delft (2022) Een nationale belasting op primair fossiel plastic? Effecten op milieu en economie

Jeroen Stein