Artikel - 24 januari 2023

Oneindig repareerbare koptelefoons

Serie focus op voorkant van productieketen – aflevering 5

De voorkant van de productieketen is aan zet. Om de circulaire economie van de grond te krijgen, moeten daar grote stappen worden gezet. We moeten anders ontwerpen, produceren en consumeren. In een serie artikelen focust de Vereniging Afvalbedrijven op de mogelijkheden die aan het begin van de keten liggen. In deze vierde aflevering vertelt 𝘍𝘦𝘭𝘪𝘤𝘪𝘢 𝘥𝘦 𝘞𝘪𝘵𝘵, officemanager bij Repeat, over koptelefoons die een leven lang meegaan.

De ergernis groeit over smartphones die om de haverklap uitvallen en koptelefoons die snel kapotgaan. Onderzoek aan de TU Delft wijst uit dat consumentenelektronica daadwerkelijk steeds minder lang meegaat: tussen 2000 en 2005 nam de levensduur met 20 procent af. Treffend voorbeeld zijn de vastgelijmde draadloze oordopjes waarvan de batterijen onmogelijk te vervangen zijn. Frustratie hierover leidde tot het Nederlandse bedrijf Gerrard Street, recent omgedoopt tot Repeat. Tom Leenders en Dorus Galama, afgestudeerd industrieel ontwerpers aan de TU Delft, gingen zes jaar geleden de uitdaging aan om oneindig repareerbare koptelefoons te ontwerpen en op de markt te brengen.

Tussen 2000 en 2005 nam de levensduur van consumentenelektronica met 20 procent af

Levenslange garantie

Muziek bracht de ontwerpers bij elkaar. Felicia de Witt: “Het zijn ontzettende muziekliefhebbers. Ze merkten dat ze twee tot drie keer per jaar hun koptelefoon weggooiden, vaak door kleine mankementen. Koptelefoons zijn nu eenmaal meestal dichtgelijmd en niet gemaakt om te repareren.” Wereldwijd wordt mede hierdoor 15 miljoen kilo per jaar aan koptelefoons weggegooid. Om verspilling tegen te gaan, ontwierpen ze draadloze koptelefoons die lang meegaan. “Wie onze koptelefoons gebruikt, krijgt een levenslange garantie op het vervangen van kapotte onderdelen”, vertelt De Witt.

‘Alle onderdelen zijn als een legopakket in elkaar en ook weer los te klikken.’

Modulair ontwerp

Om de levensduur van de koptelefoons te verlengen, kiezen de ontwerpers in de eerste plaats voor degelijke materialen. “De koptelefoons bestaan uit sterke materialen om te voorkomen dat ze kapotgaan”, legt De Witt uit. Volgende uitdaging is het verhogen van de repareerbaarheid. Om de afzonderlijke componenten te kunnen repareren, moeten de koptelefoons uit elkaar te halen zijn. De koptelefoons van Repeat hebben geen lijm en zijn volledig modulair. “Alle onderdelen zijn als een legopakket in elkaar en ook weer los te klikken. We gebruiken zo min mogelijk componenten in onze koptelefoons.”

Repareren de norm

Is een oorkussen versleten of een kabel stuk, dan kunnen gebruikers het opsturen en ontvangen ze een vervangend onderdeel. “De onderdelen proberen we te repareren. Kapotte materialen verzamelen we. Hebben we genoeg, dan stappen we naar een recyclebedrijf voor de recycling.” Het bedrijf laat zich inspireren door vorige generaties. “Vroeger was repareren de norm. Voor kapotte kleding stond een naaimachine in huis. Ging elektronica stuk, dan lieten ook vermogende mensen het eerst maken, voordat ze dachten aan nieuwkoop.”

‘De koptelefoons bestaan uit sterke materialen om te voorkomen dat ze kapotgaan.’

Zoeken naar investeerders

Repeat is nog een start-up. De eerste jaren bood de producent de koptelefoons alleen te huur aan voor een vast maandbedrag, maar sinds kort zijn ze ook te koop. “Veel mensen willen een koptelefoon toch graag zelf in bezit hebben”, legt De Witt uit. Voor een start-up als Repeat is het opzetten van een eigen productielijn geen sinecure. De producent ging hiervoor een samenwerking aan met Fresh ’n Rebel, een groot Nederlands koptelefoonmerk. “Fresh ’n Rebel investeert in ons en biedt de mogelijkheid om mee te produceren in hun fabriek in China.” De volgende circulaire ontwerpstap die Repeat wil zetten is het toepassen van gerecyclede materialen. Hiervoor zoekt het bedrijf naar investeerders. Een lastige opgave die veel tijd en energie vergt, stelt De Witt. “We willen opschalen en hebben geld nodig om te groeien en het product te verbeteren.”

De koptelefoons van Repeat hebben geen lijm en zijn volledig modulair

Millennial wil duurzame producten

Zoals Repeat circulair ontwerpt voor koptelefoons, doet Fairphone dat voor smartphones. Ook de smartphones van Fairphone zijn volledig uit elkaar te halen, waardoor ze zijn te repareren en te upgraden. Toch vormen dergelijke duurzame merken nog een nichemarkt. Voor een doorbraak moet ook de consument het verduurzamen van producten stimuleren door te kiezen voor apparaten die te repareren zijn. Daarvoor moeten ze wel dieper in de buidel tasten. De Witt: “Onze koptelefoons zijn duurder dan een massaproduct. Ze zijn met name in trek bij millennials, geboren tussen 1980 en 1995, vooral zzp’ers, ondernemers en mensen die bezig zijn met duurzame keuzes. Wel mensen met geld.”