Nieuw: natuurlijke plasticvervanger uit afvalwater

Innovaties binnen de Nederlandse afvalsector - aflevering 1

De afvalsector innoveert voortdurend. Klimaatverandering en de ambitie van een circulaire economie vereisen nieuwe technologische doorbraken. Een breed scala aan innovaties tilt het afvalbeheer op een hoger plan. Met deze serie zet de Vereniging Afvalbedrijven innovaties op het voetstuk. Dennis Froeling, business ontwikkelaar van HVC, vertelt over de nieuwe PHA-demonstratiefabriek bij HVC in Dordrecht.

In zijn hand ligt een wit poeder. PHA, noemt Dennis Froeling, business ontwikkelaar van HVC, het, oftewel polyhydroxyalkanoaat. De natuurlijke plasticvervanger komt uit de gloednieuwe demonstratiefabriek op het HVC-terrein in Dordrecht. Mei jongstleden ging de fabriek van start. Froeling roemt het materiaal. “Dit is biologisch afbreekbaar, een natuurlijke vervanger voor fossiele plastics. De potentie is gigantisch. Een sleeping giant, wordt PHA vaak genoemd. De markt toont veel interesse, maar de technologie is nog niet volwassen. Daar komt nu versnelling in. We schudden de reus wakker”, zegt hij enthousiast.

Polyhydroxyalkanoaat (PHA), het witte poeder in Froelings hand, biedt een oplossing voor fossiele plastics die anders in het milieu achterblijven (foto: HVC)

Vetmesten van bacteriën

Het hart van de fabriek bestaat uit twee hoge zwarte vaten. Eén reactor zit stampvol bacteriën. Daarin gebeurt het. “We mesten de bacteriën vet met voedingsstoffen uit reststromen, in dit geval afvalwater. Bacteriën zetten die voedingstoffen in hun cel om in PHA. Zijn ze volgegeten, dan drogen we ze en wassen we het materiaal eruit.” Nieuw aan de technologie is met name de input. PHA is al langer op de markt, maar dan meestal gemaakt uit geproduceerde oliën zoals palmolie. “Wij zetten natuurlijke reststromen in die continu variëren van samenstelling. Onze kracht is dat we zelfs met zo’n heterogene grondstof een constant eindproduct kunnen maken.”

De valley of death overbruggen

Binnen een consortium, genaamd PHA2USE, werkt Froeling als penvoerder nauw samen met vijf waterschappen, Stowa en Paques Biomaterials. Ook zijn veel kennisinstellingen, zoals de TU Delft, Avans en Wetsus bij het project betrokken. Met de demonstratiefabriek willen de partijen de valley of death overbruggen. “In deze vallei sneuvelen veel innovaties omdat het opschalen van laboratorium naar een commerciële installatie veel geld kost. Met onze demo-fabriek produceren we voldoende materiaal, 25 kilo per dag, zodat potentiële afnemers het kunnen testen in hun productieproces. Een full-scale installatie kost tientallen miljoenen euro’s. Daarom willen we eerst een aantal afnamegaranties.”

‘We mesten bacteriën vet met voedingsstoffen uit reststromen.’

Tegengaan van microplastics

Belangrijke drijfveer voor afnemers, maar ook voor Froeling, is het tegengaan van microplastics in het milieu. Een groot maatschappelijk probleem noemt hij het, waarvan de schadelijke effecten steeds duidelijker worden. “Microplastics worden zelfs in ons bloed gevonden”, zegt hij. PHA biedt een oplossing voor fossiele plastics die anders in het milieu achterblijven. Als voorbeeld noemt hij de plastic coating om kunstmestkorrels. “De coating zorgt voor een geleidelijk afgifte van de meststof naar de bodem. Ons product breekt in de bodem af en kan het fossiele plastic vervangen.”

State-of-the-art installaties

De maatschappelijke relevantie was voor Froeling reden om bij de afvalsector te gaan werken. Als werktuigbouwkundige studeerde hij bij HVC af. Hij keek zijn ogen uit. “Ik houd van techniek. Afvalenergiecentrales zijn echt state-of-the-art. Met veel hightech en geavanceerde technologieën, bijvoorbeeld in de rookgasreiniging.” Inmiddels werkt hij er twintig jaar en nog altijd blijft het werk vernieuwend. “De afvalsector zet veel technologie in: van biologische processen, zoals de demonstratiefabriek in Dordrecht, tot mechanische en chemische processen. Het blijft uitdagend en urgent, zeker nu we als sector een stap moeten zetten naar een duurzame en circulaire economie. Het geeft voldoening om met iets belangrijks bezig te zijn.”