Artikel - 30 januari 2024

Maatwerk rioolbeheer: minder onderhoud, minder storingen

Innovaties binnen de Nederlandse afvalsector – aflevering 8

De sector innoveert voortdurend. Klimaatverandering en de ambitie van een circulaire economie vereisen nieuwe doorbraken. Een breed scala aan vernieuwingen tilt het afval- en rioolbeheer naar een hoger plan. Met deze serie zet de Vereniging Afvalbedrijven innovaties op het voetstuk. Joep Bekkers en Stefan Beerten van REMONDIS Smart Infra over hun innovatieve contractvorm voor onderhoud aan pompinstallaties.

Om hemel- en afvalwater af te voeren, ligt onder onze voeten een geavanceerd netwerk van leidingen en pompinstallaties. Stefan Beerten kent dat netwerk als geen ander. Veertien jaar werkt hij intussen bij REMONDIS Smart Infra, waarbij hij alle stappen doorliep: van monteur naar planner, werkvoorbereider en nu projectleider. “Het is heel indrukwekkend wat zich onder de grond afspeelt. Er komt veel techniek bij kijken om hemel- en afvalwater vanaf de huisaansluiting bij een rioolwaterzuivering te krijgen.”

Stefan Beerten:

‘Het is heel indrukwekkend wat zich onder de grond afspeelt.’

Sommige pompen vergen intensief onderhoud, voor andere kan er best een groter interval worden gehanteerd. Op de foto: Stefan Beerten (links) en Joep Bekkers. (foto: William Moore Fotografie)

Traditionele aanbesteding

Al die pompen vragen regulier onderhoud. Tot dusver sloten gemeenten daarvoor veelal een standaard onderhoudscontract af. “Voor elke pompinstallatie kregen we dan betaald voor het jaarlijkse onderhoud. Elk jaar gaan we bij alle pompen langs”, schetst directeur Joep Bekkers de traditionele aanbesteding. Elke pomp is echter anders. Sommigen vergen intensief onderhoud, voor andere kan best een groter interval worden gehanteerd. “Dat laatste gebeurt met een standaardcontract niet. Alle pompen worden, ongeacht de staat, over één kam geschoren. Sommige standaardcontracten bevatten zelfs perverse prikkels. Hoe meer storingen je bijvoorbeeld verhelpt, hoe meer je betaald krijgt.”

Niet vastgetimmerd

De gemeente Oost Gelre en REMONDIS Smart Infra gooien het gezamenlijk over een andere boeg. De gemeente telt 780 pompinstallaties, waarvoor de partijen een innovatief samenwerkingscontract afsloten. De uitdaging: minder storingen, efficiënte inzet van mens en middelen en verbetering van de conditie van de pompen. En dat alles tegen een eerlijke prijs. Bekkers: “In de overeenkomst is niet alles vastgetimmerd, zoals bij een standaardcontract. We werken nu nauw samen met de gemeente. Binnen service en onderhoud is dat een grote stap voorwaarts, waaruit veel vertrouwen spreekt.”

Joep Bekkers:

‘Ik werk hier omdat we maatschappelijke problemen oplossen en voorkomen.’

Technische kennis benutten

Maatwerk is het sleutelwoord. Beerten: “Voor elke installatie stellen we een risicoprofiel op. Op basis van de risicoanalyses bepalen we waar vaker onderhoud of reiniging nodig is en waar minder vaak. In plaats van een jaarlijkse beurt krijgen pompen die zwaar belast worden of een hoog afbreukrisico hebben extra onderhoud.” Dit gebeurt op basis van data in combinatie met de aanwezige kennis. De specifieke kennis wordt binnen gemeenten steeds schaarser. “Waar vroeger vijf ambtenaren op een afdeling werkten, zit er nu nog één die meerdere dossiers behandelt. Voor aanbestedingen nemen ze vaak een adviesbureau in de arm.”

Minder achter-, meer voorzijde

De inwoners van Oost Gelre hebben er baat bij: in het eerste jaar daalde het aantal storingen met 14 procent, terwijl het aantal onderhoudsbezoeken met bijna vierhonderd afnam. “Dat scheelt ook voertuigbewegingen en dus CO₂-uitstoot”, stelt Beerten vast. Het contract nodigt nadrukkelijk uit om te investeren en innoveren. Nieuw personeel aannemen, materieel aanschaffen: de langere looptijd van het contract biedt continuïteit. “Met de middelen die we vrijspelen door slimmer onderhoud, krijgen we installaties met een slechte conditie weer up-to-date. We verschuiven de financiën: minder geld naar onnodig onderhoud en het verhelpen van storingen, juist meer naar de voorzijde om de conditie te verbeteren.”

Meer uitdagend vakwerk

De aanpak maakt het werk voor het technisch personeel leuker en interessanter. Minder repeterend werk, meer technisch vakwerk, stelt Beerten vast. “Onze mensen steken nu meer tijd en energie in het renoveren en verbeteren van installaties. Ons team krijgt de vrijheid om het hele systeem te optimaliseren. Daarvoor innoveren we nu volop, onder meer met nieuwe telemetrieoplossingen en het doorrekenen van stelsels waardoor het energieverbruik afneemt.”

Stefan Beerten:

‘Onze mensen steken nu meer tijd en energie in het renoveren en verbeteren van installaties.’

Minder storingen, efficiënte inzet van mens en middelen en verbetering van de conditie van de pompen (foto: REMONDIS)

Efficiëntie hard nodig

Dankzij het contract kan Bekkers de vakmensen efficiënter inzetten. “Dat wordt steeds belangrijker. Alle technische beroepen, ook onze sector, kampt met een schaarste aan personeel. Meer ouderen stoppen dan er jongeren starten.” Efficiëntie is hard nodig, zeker gezien de toekomstige uitdagingen waar de gemeenten en de branche voor staan: hevige stortbuien door het veranderende klimaat, meer circulariteit, minder energieverbruik. “Onze branche draagt bij aan talloze zogenaamde SDG’s (Sustainable Development Goals). Denk aan schoon water, sanitaire voorzieningen en gezondheid. Daarom zit ik op deze plek, omdat we maatschappelijke problemen oplossen en voorkomen. Eén storing aan een pomp kan grote gevolgen hebben.’