Persbericht - 18 maart 2024

Crisis in plastic sorteer- en recyclingindustrie

Branche luidt noodklok: circulaire economie en klimaatdoelen in gevaar, productie recyclaat stokt

De Vereniging Afvalbedrijven luidt de noodklok. Nederlandse en Europese sorteer- en recyclingbedrijven van plastic staan onder grote druk. De vraag naar kunststof recyclaat door de kunststofverwerkende industrie is onvoldoende en daardoor niet meer rendabel. De omzet stagneert, de voorraden van gebruikt plastic lopen flink op en recyclingbedrijven schroeven de productie daarom terug. Banen staan op de tocht. Boosdoener is de import van goedkoop Aziatisch en Amerikaans ‘virgin plastic’. De branche heeft een brandbrief naar demissionair staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat gestuurd met drie suggesties. Eén: ondersteun de marktprijs van recyclaat met een vast bedrag per ton recyclaat. Twee: maak de circulaire inkoopdoelstellingen van de overheid consistent met de plastic recyclingdoelstellingen. Drie: voer een CO₂-krediet systeem voor het toepassen van gerecycled plastic in.

"Wij steunen de klimaatambities van onze regering van harte. Circulariteit staat in onze bedrijfstak hoog in het vaandel", benadrukt Marc den Hartog, voorzitter van de Afdeling Recycling van Vereniging Afvalbedrijven en managing director Commercial Waste van Renewi Nederland, "maar ‘it takes two to tango’. Wij vragen de staatssecretaris en een nieuw kabinet ons uit deze crisis te helpen. De vraag naar Nederlands en Europees plastic recyclaat valt uit. Dat komt door de invoer van goedkoop ‘virgin’ plastic met name uit Azië en de Verenigde Staten, door de teruglopende vraag naar in Europa geproduceerd kunststof producten en door de strenge regels voor de recycling van kunststofverpakkingsmateriaal."

Recyclaatverplichting

De Europese Unie (EU) heeft per 1 januari 2024 de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) aangescherpt voor de export van kunststof afval buiten de EU en de OESO-landen (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling). Dit betekent dat twee tot drie jaar na de inwerkingtreding van deze wetswijziging nog meer Europees kunststofafval in Europa moet worden verwerkt. Een maatregel om de vraag naar Europees recyclaat zeker te stellen is de Europese plastic recyclaatverplichting (‘bijmengverplichting’). Vanaf 2030 dienen producenten een minimum percentage recyclaat in hun producten toe te passen. Nederlandse producenten van kunststofproducten moeten mogelijk al vanaf 2027 aan deze verplichting voldoen. "Wij pleiten voor een gelijk speelveld in Europa zodat alle inzamelaars en producenten eerlijk met elkaar kunnen concurreren", zegt Den Hartog. "De komende zes jaar moet een structurele oplossing worden gevonden om het prijsverschil tussen enerzijds ‘virgin plastic’ en importrecyclaat en anderzijds Europees plastic recyclaat te compenseren. Er moet veel meer Europees recyclaat in Europa worden afgenomen. Dat blijkt ook uit recent onderzoek van KPMG. We moeten meer denken en doen vanuit het oogpunt van circulariteit, milieu en het behoud van banen."

Brandbrief

De Vereniging Afvalbedrijven heeft een brandbrief naar demissionair staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat gestuurd. De branchevereniging komt met drie suggesties.

1. Ondersteun de marktprijs van recyclaat (de grondstof voor gerecyclede producten) met een vast bedrag per ton. De markt voor gerecycled plastic moet worden ondersteund totdat de gewenste verplichting voor gebruik van gerecycled plastic van kracht is.
2. Maak de circulaire inkoopdoelstellingen consistent met de plastic recyclingdoelstellingen. De Nederlandse overheid is een grote marktspeler met circa 15% van alle inkopen in de economie. De overheid kan zo een belangrijk verschil maken in het aanjagen van de vraag naar plastic recyclaat. Om te zorgen dat vraag en aanbod beter in balans komen, moeten de circulaire inkoopdoelstellingen van de overheid minimaal overeenkomen met de plastic recyclingdoelstellingen. In 2030 wil Nederland dat 50% van alle plastics wordt gerecycled; in 2050 moet de kunststofketen volledig circulair zijn.
3. Voer een CO₂-kredietsysteem in voor het toepassen van gerecycled plastic. Plasticrecycling draagt in belangrijke mate bij aan het behalen van de klimaatdoelen. Deze klimaatwinst van het toepassen van recyclaat wordt nog maar beperkt gewaardeerd. De Vereniging Afvalbedrijven pleit voor het invoeren van een CO₂-kredietsysteem zodat CO₂-besparingen worden beloond (vergelijkbaar met een groengascertificaat).