Nieuwsbericht - 15 december 2020

Aantal ongevallen gestegen

Tot vorig jaar ging het aantal ongevallen bij leden van de Vereniging Afvalbedrijven tegen de algemene tendens in: deze nam gestaag af in plaats van toe. Helaas laat het jaar 2019 een toename van verzuimongevallen zien. Of sprake is van een trendbreuk of van een eenmalige stijging, kan nog niet worden gezegd. Duidelijk is dat aandacht voor gezond en veilig werken blijvend belangrijk is. Onze leden werken onverminderd hard aan het voorkomen van ongevallen en treffen hiervoor vele verschillende maatregelen.

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) berichtte ongeveer een half jaar geleden dat het aantal meldingen van arbeidsongevallen in Nederland de afgelopen vijf jaar flink is gestegen (> Jaarverslag ISZW 2019). In 2019 ontving de ISZW vier procent meer meldingen dan in 2018 en ruim 22 procent meer dan in 2015. De ISZW verklaarde deze toename voor een belangrijk deel door de aanhoudende hoogconjunctuur en groeiende werkgelegenheid. Het lijkt erop dat de stijging van het aantal ongevallen bij de leden van de Vereniging Afvalbedrijven in 2019 is meegegaan in deze brede maatschappelijke ontwikkeling.

Stijging na jarenlange dalende trend

Sinds 2006 monitort de Vereniging Afvalbedrijven (VA) het aantal ongevallen dat zich voordoet bij haar achterban en rapporteert hierover in een ongevallenenquête. De laatste jaren was een langzaam dalende trend van het aantal ongevallen te zien. In 2019 zijn echter beduidend meer ongelukken gebeurd. Gemiddeld gaat het om 112 verzuimongevallen. In 2018 waren dat er 88. Bij zowel de inzamelaars als de verwerkers deden zich meer ongevallen voor, 30 ongevallen meer bij de inzamelaars en 17 ongevallen meer bij de verwerkers. Een verklaring hiervoor kan de sector niet geven. De toekomst zal moeten uitwijzen of het om een incident gaat of dat sprake is van een structurele groei. Bij het aantal verzuimongevallen met ‘derden’ (ingehuurd personeel, zoals aannemers, en bezoekers, stagiaires, leveranciers en klanten) doet zich een positieve ontwikkeling voor. Bij zowel de inzamelaars als de verwerkers zijn deze ongevallen afgenomen ten opzichte van 2018. Het gemiddelde aantal dodelijke ongevallen blijft helaas steken op gemiddeld 1 per jaar.

Top 6 oorzaken

De ongevallenenquête geeft ook inzicht in de oorzaken van ongevallen. Op basis van deze informatie is voor de achterban van de VA een top 6 van oorzaken in 2019 opgesteld. De meeste komen jaarlijks terug. Vaak is alleen enige verschuiving van plaats in de rangorde te zien. Dat geldt ook voor de oorzaken in 2019. De top 6 ziet er als volgt uit:

1. Struikelen / Uitglijden
2. Gedeelde tweede plaats: Beknelling en Geraakt door (heet) voorwerp
3. Vallende voorwerpen
4. Prikken / Snijden
5. Gedeelde vijfde plaats: Stoten en Gevaarlijke stoffen
6. Verrekken / Verstappen

Vergroten veiligheid en gezondheid op de werkvloer

De ongevallencijfers laten zien dat aanhoudende aandacht voor gezond en veilig werken binnen de afvalsector nodig is en blijft. De VA en haar leden werken daar hard aan. Zo willen de leden van de VA leren van ongevallen die zich hebben voorgedaan en delen zij deze leerpunten met elkaar. Daarnaast werken de leden aan uniforme handreikingen, die toepasbaar zijn voor alle leden van de VA. Een voorbeeld hiervan is de Handreiking Extreme Weersomstandigheden. Verder is de VA actief in de Stichting Arbocatalogus Afvalbranche en neemt zij samen met haar leden deel aan de Week van de Veiligheid die jaarlijks door deze stichting wordt georganiseerd. De VA zoekt ook actief het contact met het Ministerie van SZW en de ISZW om tot maatregelen te komen die ongevallen kunnen voorkomen.

Samenwerking met NVRD

Dat de VA gezond en veilig werken serieus neemt, blijkt ook uit de samenwerking die zij op dit punt is aangegaan met de NVRD. Momenteel werken de VA en de NVRD samen aan een meerjarenprogramma Gezond en Veilig Werken. Doel van dit programma is om in beeld te krijgen welke activiteiten door beide brancheorganisaties worden uitgevoerd en hoe deze elkaar kunnen aanvullen of ondersteunen. De ongevallenenquête is daar een mooi voorbeeld van. Sinds 2019 sluit de NVRD aan bij deze enquête. Op die manier willen de VA en de NVRD samen het beeld van het aantal en de aard van de ongevallen binnen de afvalsector verduidelijken.

Een kwantitatieve beoordeling van de sector-brede ongevallencijfers is op dit moment niet mogelijk. De beschikbare informatie is daarvoor nog te beperkt. Wel valt op dat de top 6 oorzaken van de ongevallen van de VA een goede afspiegeling is van de meest voorkomende oorzaken van de ongevallen sector-breed.