Nieuwsbericht - 7 april 2023

NVRD en Vereniging Afvalbedrijven pleiten voor (her)invoering statiegeld op lachgascilinders

Gemeenten en afvalverwerkers worden sinds enkele maanden steeds vaker geconfronteerd met de aanwezigheid van lachgascilinders in afvalstromen. Deze worden aangeboden op milieustraten, gedumpt in de openbare ruimte of bij het restafval gedaan. De calamiteitendiensten van gemeenten zijn niet (meer) bevoegd om de cilinders uit de openbare ruimte in te zamelen. Gemeenten kunnen lachgascilinders die op milieustraten worden aangeboden niet altijd afvoeren. De branche pleit voor de (her)invoering van statiegeld, alsook financiële en juridische maatregelen en voorlichting.

In België, Duitsland, Frankrijk en sinds enkele maanden ook in Nederland is een grote toename van het aantal ontploffingen van kleine en grotere lachgascilinders in verbrandingsinstallaties geconstateerd. De cilinders springen soms tientallen meters weg of de lucht in. De explosies richten zeer forse schade aan bij essentiële onderdelen van de verbrandingsinstallaties die tot in de miljoenen euro’s loopt. Woensdag is nog een lachgascilinder ontploft in een kraakperswagen van een NVRD-lid. 

"Dit is precies waar we bang voor waren. Onze mensen zijn zich rot geschrokken. Maatregelen zijn echt nodig", aldus NVRD-directeur Wendy de Wild, "Gelukkig was er dit keer geen persoonlijke letselschade."

Robbert Loos, directeur Vereniging Afvalbedrijven, onderstreept: "De aanwezigheid van deze cilinders in het afval vormt een groot gevaar voor de medewerkers in onze afval- en recyclingbranche. Veiligheid staat bij ons altijd voorop. Dat gesprek willen we met spoed met het kabinet voeren."

Lachgasverbod

Sinds 1 januari 2023 is in ons land een lachgasverbod van kracht. Lachgas staat nu op lijst II van de Opiumwet. Dit betekent dat het verboden is om lachgas binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen, te verkopen, te vervoeren of in bezit te hebben. Waarschijnlijk is de invoering van het lachgasverbod mede de oorzaak van de toegenomen dumpingen in de openbare ruimte en de het stijgend aantal explosies.

Samenwerken met rijksoverheid

De afvalsector en de gemeenten kunnen dit probleem niet alleen oplossen. Zij vragen de rijksoverheid (ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, alsook Justitie en Veiligheid) met klem om deze risico’s gezamenlijk het hoofd te bieden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft de sector inmiddels uitgenodigd voor een gesprek, maar kan niet op voorhand zeggen wat de oplossing wordt.

Aanpak met vier punten

De NVRD en de Vereniging Afvalbedrijven pleiten voor een aanpak met vier punten:

1. Een (her)invoering van een retoursysteem (statiegeld) voor deze materialen, zodat de gebruikers een prikkel krijgen om zich op een verantwoorde manier van lachgascilinders te ontdoen;
2. Milieustraten moeten altijd bevoegd zijn de cilinders in ontvangst te nemen. Dit moet niet alleen financieel, maar ook wettelijk mogelijk worden gemaakt vanwege het lachgasverbod in de Opiumwet;
3. De mogelijkheid om de cilinders en tanks te kunnen ontvangen en af te voeren, vraagt ook om rechtszekerheid (zoals legale transport- en ontvangstmogelijkheden) en verdere verwerkingsroutes in binnen- of buitenland. Ook hierbij vragen sector en gemeenten het Rijk om samenwerking en ondersteuning. Denk aan (nood)regelgeving, gedoogconstructies en vergunningverlening;
4. Alle partijen (Rijk, gemeenten en afvalsector) moeten een gezamenlijke communicatieaanpak vaststellen om de gebruikers goed voor te lichten. Gemeenten en bedrijven hebben naar hun klanten en medewerkers toe ook een eigen verantwoordelijkheid.