27 november 2024

Gft-congres 2024: innovatie en kwaliteit

Meer en schoner gft: daar spannen rijksoverheid, gemeenten en composteersector zich sinds jaar en dag voor in. Daarvoor werken ze samen binnen het programma Van Afval naar Grondstof - Huishoudelijk afval (VANG-HHA). Sinds drie jaar worden de stand van zaken en lessen met elkaar gedeeld tijdens een Gft-congres. Inwoners direct aanspreken en informeren blijkt zeer effectief. De wil is er wel, maar vaak blijkt onwetendheid aan de basis te liggen van niet of slecht scheiden van gft. Het Gft-congres vond dit jaar plaats op 14 november.

Zo’n 130 deelnemers kwamen donderdag 14 november naar Utrecht om bij te praten over innovatie en kwaliteit van groente-, fruit- en tuinafval (gft). Zowel inzamelaars, composteerders als ambtenaren van gemeenten, rijk en omgevingsdiensten waren aanwezig. De behoefte aan biogrondstoffen blijft groeien. De verwachting is dat deze in 2050 tien keer zo groot is als nu. Daarom blijft ook het gescheiden inzamelen van gft belangrijk, waarbij gewaakt moet worden dat de energietoepassing niet te koste gaat van het terugwinnen van nutriënten.

Inzameling groeit

Tim Brethouwer, adviseur van de Vereniging Afvalbedrijven, liet weten dat de hoeveelheid ingezameld gft groeit. De afgelopen tien jaar met zo’n 1 à 2 procent per jaar. Dat is niet alleen te danken aan een betere inzameling door gemeenten, ook de groei van de bevolking draagt daaraan bij. Net als de klimaatverandering. Warme winters en natte zomers zorgen voor meer tuinafval. Het scheidingspercentage van gft is gestegen naar 65 procent. Maar een concrete doelstelling ontbreekt nog. Na drie opeenvolgende jaren van geleidelijke daling is de laatste tijd weer een toename van de vervuiling van gft zichtbaar. Het is nog niet duidelijk wat de reden daarvoor is.

Voorlichtig inwoners

Het terugkoppelen van de kwaliteit van het ingezamelde gft naar inwoners blijkt bijzonder effectief. Dit kan met bijvoorbeeld met beelden van camera’s op de wagen, het uitdelen van kaarten of gesprekjes aan de deur. Een project van de gemeente Oosterhout maakte duidelijk dat het uitdelen van kaarten, wat door de chauffeurs en beladers enthousiast werd opgepakt, resulteerde in een grote verbetering van de kwaliteit van het gft. Waar eerder veel vrachten moesten worden afgekeurd, bleek dat na deze actie nauwelijks meer nodig. Een belangrijke aanvullende actie is voorlichting door afvalcoaches en met brieven vanuit de gemeenten, want er blijkt nog veel onwetendheid over wat wel of niet in de gft-bak mag. De gft-inzameling in grote steden en bij hoogbouwwijken blijft extra uitdagend. Gebrek aan ruimte voor containers en een andere samenstelling van het gft door het ontbreken van tuinen spelen een rol. Daarvoor moeten specifieke oplossingen worden gezocht, zoals gratis afvalbakjes voor in de keuken, het plaatsen van verzamelcontainers centraal in de wijk en het werken met ambassadeurs.